Alternatif Akım (AC)
Düzgün aralıklarla yönünü değiştiren elektrik akımına verilen isimdir. Sabit yönlü olan doğru akımın tam tersidir. En uygun enerji nakli için kullanılır ve genelde bir sinüs eğrisi çizer.
Amper (A veya Amp)
Elektrik akışı oranının bir ölçüm birimidir. Dakikada akan litreye benzetilebilir.
Görünür Güç (Apparent Power)
Uygulanan voltajın, bir AC devresindeki akımla çarpılmasıdır. Bu değer güç faktörünü dikkate almaz. Birimi Volt amper’dir (VA)
Ark (Arc)
Farklı potansiyellere sahip iki nokta arasında, istenmeyen akım geçtiğinde oluşan kıvılcım; bunun nedeni, izolasyon sorunları veya bozuk devre olabilir.
Duyulabilir Gürültü (Audible Noise)
Bir cihazdan çıkan, işitilebilir frekanslardaki gürültünün ölçümüdür.
Destek Süresi (Backup Time)
Bir UPS’nin aküsünün, amaçlanan yükü üstleneceği süre.
Dengeli Yük (Balanced Load)
Akım ve voltajın, her canlı iletkende aynı değerde olduğu, İkiden fazla kablo kullanan AC güç sistemi.
Akü Dizisi (Battery String)
Seri olarak bağlanmış bir akü grubu.
Elektrik Kesintisi (Blackout)
İki devreden fazla süren sıfır-voltaj durumu. Aynı zamanda güç kesintisi veya yetersizliği de denir.
İngiliz Termik Ünitesi (BTU – British Thermal Unit)
BTU’lar ısı dağılımını ölçerler.
Voltaj Düşüklüğü (Brownout)
Sıfır olmayan fakat istikrarlı biçimde düşük olan voltaj.
Kapasitör (Capacitor)
İletken plakalara elektrik şarjı depolayabilen elektronik bir alet.
Bulut Bilişim (Cloud Computing)
İnternet (Bulut) tabanlı bir gelişme ve bilgisayar teknolojisinin kullanımı. Bu, BT servisler için yeni bir ek, tüketim ve dağıtım modelidir ve genelde internet üzerinden, dinamik olarak ölçeklendirilebilen ve çoğu kez sanal kaynakları kullanarak sunulan bir hizmettir.
Ortak Modlu Gürültü (Common Mode Noise)
Güç iletkenleri ve toprak arasında oluşan istenmeyen voltaj.
Ticari Elektrik (Commercial Power)
Yerel elektrik şirketi tarafından sunulan güç. Ticari gücün kalitesi, yöreye, havaya ve diğer faktörlere dayalı olarak ciddi farklılıklar gösterebilir.
İletişim Portu (Communication Bay)
UPS üzerinde bulunan bir iletişim portu veya soketi. Bu portlara web, SNMP, Modbus veya bağlantı röleleri için değişik bağlantı kartları eklemenizi mümkün kılar.
Dönüştürücü (Converter)
DC kaynağı tarafından beslendiğinde DC güç veren cihaz. Aynı zamanda, gerçek güç dönüşümünü yapan anahtarlamanın bir parçasıdır.
Tepe Faktörü (Crest Factor)
Genelde akım için kullanılır. RMS akım ve pik yapmış akım arasındaki matematik ilişkidir. Normal direnç gösteren yükün tepe faktörü 1.4142’dir. Bu pik ve RMS akım arasındaki ilişkinin normalidir. Tipik bir PC’nin tepe faktörü ise 3’tür.
Kritik Ekipman (Critical Equipment)
Bilgisayarlar, İletişim sistemleri veya elektronik süreç kontrolleri gibi, sürekli devrede olmaları gereken ekipmanlardır.
Delta Bağlantısı (Delta Connection)
Kapalı bir devre oluşturacak şekilde üç elektrikli cihazın seri olarak bağlandığında oluşan devredir. Daha çok üç fazlı bağlantılarda kullanılır.
Oran Azalması (Derating)
Bir veya daha fazla parametrelerdeki değişimi telafi etmek amacı ile bazı işletim parametrelerindeki azalma. Güç sistemlerinde, çıkan enerji gücü genelde yüksek ısılarda azalır.
Doğru Akım (DC)
Bir aküden çıkan enerji gibi, elektronların akımının tek yönde olmasıdır.
DC Dağıtım (DCD) (DC Distribution)
DC güç sistemlerinden çıkan DC akımı cihazlara dağıtan modül. Aynı zamanda kablolar için de koruma sağlar.
DC Güç Sistemi (DC Power System)
Entegre Kontrolleri ve izlemesi olan ve hazır bekleyen aküleri telekomünikasyon ve BT ağ ekipmanlarına kesintisiz DC güç vermeye programlanmış (genelde 24 V veya 48 V) AC akımı DC’ye çeviren güç sistemidir.
Çifte Çevrim (Double Conversion)
Ana tasarımında düzeltici ve dönüştürücü içeren UPS tasarımıdır. Çift Çevrim, düşük voltaj ve frekans değişimleri gibi anormallikleri, çıkış gücüne yansıtmaz.
Arıza Süresi (Downtime)
Çevre nedenleri veya çalışan birimin hataları nedeni ile çalışmanın durduğu süredir.
Kuru Kontak (Dry Contact)
Akımı açıp kapamayan röle kontağıdır.
Verim (Efficiency)
Çıktı gücün, girdi güce oranıdır. Genelde tam yük ve nominal hat şartlarında ölçülür. Eğer bir cihazın güç verimi %90 ise, koyduğunuz her 100 için doksan watt alırsınız. Geri kalan miktar filtre işlemi sırasında ısı olarak kaybolur.
Elektrik Hattı Gürültüsü (Electrical Line Noise)
Radyon frekans gürültüsü (RFI), elektromanyetik gürültü (EMI) ve diğer voltaj veya freakans bozulmaları.
Elektromanyetik Karışım (Electromagnetic Interference)(EMI)
Cihazların doğru çalışmamasına neden olan elektriksel parazittir. EMI, temaslı EMI (UPS’nin dışındaki kabloların ilettiği parazit) ve ışınan EMI’ye (havadan iletilen parazit) ayrılabilir.
PDU
Raf soketine monte edilen ve geniş bir priz seçenekleri ile gücü dağıtan güç dağıtım ünitesidir.
Sulu Akü (Flooded Battery)
Plakaları tamamen sıvı elektrolit içine batmış akü tipidir.
Frekans (Frequency)
Bir saniye içinde oluşan AC voltaj döngüsünün sayısıdır (Hz). EMEA bölgesinde (Avrupa, Ortadoğu, Afrika) elektrik akımı 50 Hz veya saniyede 50 devir olarak sunulmaktadır.
Toprak (Ground)
İsteyerek veya istemeyerek bir elektriksel devrenin veya ekipmanın toprağa veya topraklama hizmeti gören bir iletkene bağlanmasıdır.
topraklama sembolü
Harmonikler (Harmonics)
Bir çok ana dalga formlu frekanslı AC voltajın sinüs biçimli bileşkeni.
Harmonik Bozulma (Harmonic Distortion)
Frekansı, temel frekansın katları olan sinüs dalgasında görülen düzenli bozulma. Normal sinüs dalgasını, kompleks dalga formuna dönüştürür.
Hertz (Hz)
Saniyede bir devire eşit olan frekans birimi.
Yüksek verimlilik Modu (High Efficiency Mode)
Enerji kullanımını ve işletim maliyetlerini düşüren bir UPS modudur.
Ani Voltaj Yükselmesi (High Voltage Spike)
6,000 volta kadar varan hızlı voltaj yükselmesidir.
Çalışırken Değiştirilebilir (Hot Swappable)
UPS’nin kritik yükünü kesmeden bir modülü değiştirebilme kabiliyetidir. Kullanıcı Değiştirebilir’e de bakınız.
İzoleli Çift Kutup Kapılı Transistör (IGBT)
İzoleli Çift Kutup Kapılı Transistör veya IGBT, üç terminalli güç yarı-iletken cihazdır. Yüksek verimliliği ve hızlı anahtarlaması ile tanınır. Elektrikli araçlar, trenler ve UPS’ler gibi modern uygulamaların elektrik gücünün anahtarlamasında kullanılır.
Empedans (Impedance)
Bir elektrik devresindeki alternatif akıma karşı koyan zorluktur.
Giriş Voltaj Aralığı (Input Voltage Range)
Bir UPS’nin akü gücüne ihtiyaç duymadan “normal” pozisyonda çalıştığı voltaj aralığıdır.
Ani Akım (Inrush Current)
Bir elektriksel cihazın ilk çalıştırıldığında anlık olarak çektiği maksimum akımdır. Bazı elektriksel cihazlar, ilk
çalıştırıldıklarında normalde kullandıkları akımın birkaç katını çekerler.
Evirici (Inverter)
İçindeki DC gücü, AC çıktısına dönüştürerek kullanıcının cihazını çalıştıran UPS’dir. Evirici, çevrim içi (online) UPS’de olduğu gibi, kesintisiz olarak vermesi gereken gücün %100’ünü verirken, elektrik şebekesi ile akü gücü arasında hiçbir kesinti olmaz.
Kilovolt Amper (kVA)
Bin volt-amperdir. Ekipman kapasitesini ifade eden en yaygın ölçü birimidir. Bir AC sistemindeki mevcut gücü, güç
faktörünü dikkate almadan ifade eder.
Kinetik Enerji (Kinetic Energy)
Bir objenin hareketinden dolayı sahip olduğu enerjidir.
Lineer Yük (Linear Load)
Voltaj ve akım dalga formalarının sinüs biçimli olduğu AC elektrik yükleridir. Herhangi bir andaki akım, voltaja orantılıdır.
Hat İyileştirici (Line Conditioner)
Elektriksel bir cihaza verilen gücün kalitesini artırmayı hedefleyen cihazdır. Bir hat iyileştirici, genelde güç kalitesini artırmak için tasarlanmıştır (örneğin, uygun voltaj seviyesi, parazit önleme, geçici artışlara karşı koruma, vs.)
Line İnteraktif (Line Interactive)
Gücü regüle etmek amacı ile şebeke elektriği ile etkileşime giren çevrim dışı UPS topolojisidir. Standby sisteme göre daha iyi koruma sağlar ancak düzensizliklere karşı çift çevrim kadar tam hazırlıklı değildir.
Yük (Load)
UPS’ye bağlanmış ve onun tarafından koruma altında olan ekipmana verilen addır.
Bakım Bypass’ı (Maintenance Bypass)
Yükü kapatmadan UPS’nin bakımını yapmak veya UPS’yi geliştirmek amacı ile yükün aktarıldığı bir dış kablolamadır.
Bağlantıyı kesmeden önce işlem yapmak (Make Before Break)
Mevcut bağlantıyı kesmeden önce yeni bağlantının yapıldığı anahtar veya rölenin işlemsel sırası. Aynı zamanda yumuşak yük aktarım anahtarı olarak da tanınır.
Modbus
Modbus bugün, endüstriyel elektronik cihazları bağlamak için en yaygın biçimde kullanılan seri iletişim protokolüdür. Modbus, aynı ağa bağlanmış birçok cihaz arasında iletişim kurmayı mümkün kılar.
Ağ Geçici Koruyucu (Network Transient Protector)
Ağlar, modemler ve kabloları elektrik artışları gibi güç tehditlerinden koruyan UPS özelliğidir.
Parazit (Noise)
Bir sinyali etkileyen düzensizlik; sinyalin taşıdığı bilgiyi bozabilir. (2) Voltaj, akım veya veri gibi şeylerin düzensiz olarak değişen özellikleri.
Nominal Çıkış Voltajı (Nominal Output Voltage)
Bir çıkış için ideal voltaj.
Lineer olmayan Yük (Non-linear Load)
Akımın voltajla orantısal olmadığı AC elektrik yüklerdir. Lineer olmayan yükler genelde akım dalga formunda harmoni yaratır; bu da voltaj dalga formunun bozulmasına neden olur.
Çevrim Dışı (Offline)
Çevrim İçi (online) tanımına uymayan UPS’dir. Line İnteraktif ve Standby topolojiler çevrim dışıdır (offline).
Ohm
Akıma karşı koymanın veya elektriksel direncin ölçüm birimdir.
Çevrim İçi (Online)
Voltaj ve frekansı regüle etmek için bağlı cihazlara sağladığı gücü %100 eviricisinden sağlayan UPS’dir. Genelde çift çevrim topolojisidir.
Sıralı Kapatma (Orderly Shutdown)
Sisteme hasar vermemek ve dolayısı ile bilgi bozulmasına ve kaybına neden olmamak için bir bilgisayar sisteminin
sıralanmış kapatılma işlemidir.
Çıkış Dalga Formu (Output Waveform) (UPS)
UPS’nin çıktı tarafındaki alternatif akımın grafik şeklidir. Bir UPS’nin en kaliteli çıktı dalga formu sinüs dalgasıdır. Ancak bazı UPS’ler basamak tipli dalga veya modifiye sinüs dalgası sağlarlar.
Paralel İşlem (Parallel Operation)
İlgili çıkış akımlarının tek bir yüke birleştirilmesi amacı ile UPS’nin bağlanabilme yeteneğidir.
Pik Talep (Peak Demand)
12 aylık bir süre içinde kaydedilen en yüksek 15 veya 30 dakikalık talep.
Faz (Phase)
AC devrelerindeki akım ve voltaj arasındaki zaman ilişkisi.
Tak ve Çalıştır (Plug and Play)
Çalıştırabilmek için uzun kurulum gerektirmeyen elektriksel cihaz.
Güç Faktörü (Power Factor) (PF)
Gerçek gücün, görünen güce oranıdır. Watt bölü VA. İletişim ve bilgisayar ekipmanlarında kullanılan gücün faktörü 0.9’dur. (PF=0.9) VA x PF = W W/PF = VA
Güç Düşmesi (Power Sag)
Düşük Gerilim.
Güç Yükselmesi (Power Surge)
Yüksek Gerilim.
Darbe Genlik Modülasyonu (Pulse Width Modulation) (PWM)
Anahtarlama frekansı sabit tutulan ve güç darbelerinin genişliğinin değiştiği regüle edilmiş güç kaynaklarını
anahtarlamak için kullanılan devredir. Asgari dağılım ile her iki hattı ve yük değişikliklerini kontrol eder.
Rack Montajlı (Rackmount)
Elektriksel bir grubu, standart bir rack’a monte edebilme özelliği.
Rack Ünitesi (Rack Unit) (U)
Bir rack soketinin yükseklik ölçü birimidir. Bir U, 1.75 inç’e eşittir.
Ray Kiti (Rail Kit)
Bir UPS’yi veya genişletilmiş akü modülünü 2 veya 4 direkli rack’a monte etmenizi sağlayana metal bağlantı parçaları setidir.
Doğrultucu (Rectifier)
Eviriciyi beslemek ve aküleri şarj etmek amacı ile şebekeden gelen AC gücü, DC güce dönüştüren UPS bileşkenidir.
Doğrultucu Haznesi (Rectifier Magazine) (RM)
DC güç sisteminde kullanılan ve güç sistemindeki doğrultucuları bağlamak amacı ile kullanılan modül.
Yedekleme (Redundancy)
Birimleri paralel bağlama kabiliyetidir. Eğer biri bozulursa, diğer(ler)i kesintisiz güç vermeye devam eder. Bu yöntem, güç kaybının tolere edilemediği durumlarda kullanılmaktadır.
Röle Haberleşmesi (Relay Communication)
UPS’nin durumunu belirtmek amacı ile açılıp kapanan katı hal röleleri aracılığı ile UPS ile bilgisayar arasındaki iletişim
RS-232
Seri arayüzler için standart (seri’nin buradaki anlamı tek kablo üzerinden her bir karakter için peşpeşe gönderilen sekiz bit’dir). Bu geleneksel olarak bilgisayarlar, modemler ve yazıcılar tarafından kullanılmaktadır. Artık USB’ler bunun yerine geçmiştir.
Sinüs Dalgası (Sine Wave)
Bir elektrik sinyalinin, süreç içindeki üç özelliğinin (genlikamplitüd-, frekans ve faz) grafiğini çizen matematik fonksiyondur. Temiz, kesintisiz güç bir sinüs dalgası ile tanımlanır.
Tek Faz (Single Phase)
Bir ana dalga formuna sahip güç sistemidir. Üç fazlı güç kaynağının sadece bir bölümünü kullanarak dağıtılan, daha düşük kapasiteli güce verilen isimdir. Bunlar ev prizlerinden gelen akımdır. Kullanım alanları, ısıtma ve ışıklandırmadır. Büyük motorları ve diğer yüksek akım çeken cihazları desteklemeyen akım cinsidir.
Kayan Talep (Sliding Demand)
Bir çok zaman diliminde hesaplanan ortalama talebin ortalamalarını hesaplayarak ortalama talebin miktarının hesaplanması.
SNMP
Basit Ağ Yönetim Protokolü (Simple Network Management Protocol), Kullanıcı Datagram Protokolüne (UDP) dayanan ağ protokolüdür. Daha çok, yönetsel dikkat gerektiren durumları tespit edebilmek için ağa bağlı cihazları gözlemek amacı ile kullanılır.
Standby
Bağlı olduğu ekipmanları elektrik kesintisinden, artış ve inişlerden korumak amacı ile aküyü devreye sokmak için elektrik şebekesinde oluşacak bir sorunu “standby” konumunda bekleyen UPS tipine verilen isimdir.
Basamak Yük (Step Load)
Yükleme şartlarında oluşan anlık değişimler, UPS’nin çıkışına yansıtılmaktadır.
Anahtarlama Frekansı (Switching Frequency)
Kaynak voltajın anahtarlama regülatöründeki anahtarlama hızı veya DC’den DC’ye dönüştürücüdeki kesilme hızı.
Termik Düzenleme (Thermal Regulation)
Düzgün şarjı mümkün kılmak amacı ile akülerin ısılarının izlenmesidir.
Trifaze (Three Phase)
Her birinin ortak bir jeneratörden güç sağladığı, fakat devrinin diğer ikisinden farklı olduğu, en azından 3 kablo ile sağlanan güçtür. Ağır iş uygulamalarında kullanılır.
Topoloji (Topology) (UPS)
UPS’nin çekirdek teknolojisine verilen isimdir. Tipik olarak bir UPS ya standby, interaktif hattır veya hibrit teknolojilerin de kullanıldığı online’dır.
Toplam Harmonik Bozunum (Total Harmonic Distortion) (THD)
Devre voltajının, mükemmel sinüs dalgasından ne kadar farklılaştığını gösteren değerdir. Ölçüm cihazında izlendiğinde, düşük voltajlı THD genelde düz tepeli bir dalga formu olarak görülür. Bu, güç kaynağının aşırı şekilde lineer olmayan yüklere karşı cevap verememe özelliğinden kaynaklanır.
Geçiş Süresi (Transfer Time)
Bir UPS’nin akü gücüne geçme süresidir. Genelde milisaniyelerle ölçülür (ms).
Geçici (Transient)
Herhangi bir parametredeki geçici ve kısa süren bir değişiklik. Genelde, giriş gerilimi veya beslenilen cihaz parametreleri ile ilgilidir.
Dengesiz Yük (Unbalanced Load)
Fazların eşit yüklenmemesi nedeni ile akım taşıyan kablolardaki akımın eşit olmadığı ve ikiden fazla kabloyu içeren AC güç sistemleridir.
Kesintisiz Güç Sistemi (Uninterruptible Power System) (UPS)
Elektrik kesintilerinde anında, zaman kaybetmeden yedek güç sağlayan elektriksel sistemlere verilen addır. Bazı UPS’ler şebeke akımını filtreleyebilir ve/veya düzenleyebilirler (hat iyileştirme).
Sanallaştırma (Virtualisation)
İşletim sistemi, sunucu, depolama cihazı veya ağ kaynağı gibi şeylerin sanalını (gerçeğini değil) oluşturmaya verilen addır. İşletim sistemi sanallaştırması, bir yazılım kullanarak bir donanım parçasının bir çok işletim sistemi imajlarını aynı anda çalıştırmasına denir.
Volt/Voltaj (Volt/Voltage) (V)
Akımı bir devreye ittiren elektriksel basınçtır. Bilgisayardaki yüksek voltaj, 1 ile tanımlanır; düşük (veya sıfır) voltaj ise 0 ile tanımlanır.
Volt Amper (Volt Amps) (VA)
Bir cihaza uygulanan voltajın, çektiği akımla çarpımıdır. Watt ile karıştırılmamalıdır. Aslında benzerdir fakat Watt, cihazın çektiği gerçek akımdır ve VA değerinden bir miktar daha düşük olabilir.
Watt (Watts) (W)
Gerçek gücün ölçüsüdür. Elektriksel iş yapmanın değeridir. W/PF=VA